Αγωγή προσβολής πατρότητας
- goldenlex lawyer
- 21 Απρ
- διαβάστηκε 4 λεπτά
Το άρθρο αναλύει το τεκμήριο πατρότητας κατά το οικογενειακό δίκαιο, τη δυνατότητα προσβολής του από ορισμένα πρόσωπα εντός αυστηρών προθεσμιών, τον ρόλο του ειδικού επιτρόπου όταν εμπλέκεται ανήλικο τέκνο, και τις έννομες συνέπειες της αποδοχής της αγωγής.
Α. Το τεκμήριο της πατρότητας
Σύμφωνα με το άρθρο 1465 του ΑΚ, το τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου της μητέρας του ή μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την ακύρωσή του τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον σύζυγο της μητέρας (τέκνο γεννημένο σε γάμο). Έτσι, ρυθμίζεται σε πρώτο επίπεδο η συγγένεια του τέκνου με τον πατέρα, σε περίπτωση που το παιδί έχει γεννηθεί στο πλαίσιο γάμου. Ωστόσο, τι γίνεται σε περίπτωση που το παιδί γεννιέται εκτός γάμου, ή όταν γεννιέται εντός γάμου, αλλά υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι ο βιολογικός πατέρας δεν είναι ο εκ του γάμου τεκμαιρόμενος?
Για αυτές τις περιπτώσεις, για νομικούς αλλά και ηθικούς λόγους, έχει νομοθετηθεί η αγωγή προσβολής της πατρότητας (ΑΚ 1467).
Β. Τα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να ασκήσουν την αγωγή
Βάσει του άρθρου 1469 ΑΚ, τα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να προσβάλλουν την ιδιότητα του τέκνου ως γεννημένο σε γάμο είναι:
Ο σύζυγος της μητέρας και τεκμαιρόμενος πατέρας του τέκνου με προθεσμία άσκησης της αγωγής ενός έτους από τη γνώση του τοκετού και σε κάθε περίπτωση πέντε ετών από τον τοκετό (ΑΚ 1470 περ. 1)
Ο πατέρας ή η μητέρα του συζύγου, αν αυτός πέθανε χωρίς να έχει χάσει το δικαίωμα της προσβολής, με προθεσμία άσκησης της αγωγής ενός έτους από την γνώση του θανάτου του υιού και τη γέννηση του τέκνου (ΑΚ 1470 περ. 2).
Το τέκνο, με προθεσμία άσκησης της αγωγής ενός έτους από την ενηλικίωσή του (ΑΚ 1470 περ. 3).
Η μητέρα του τέκνου, με προθεσμία άσκησης της αγωγής ενός έτους από τον τοκετό, ή εφόσον υπάρχει σοβαρός λόγος για την μη προσβολή του κατά τη διάρκεια του γάμου, έξι μηνών από την λύση ή την ακύρωση του γάμου με τον σύζυγό της.
Ο άνδρας με τον οποίο η μητέρα, βρισκόμενη σε διάσταση με το σύζυγο της, είχε μόνιμη σχέση με σαρκική συνάφεια κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης, με προθεσμία άσκησης της αγωγής δύο ετών από τον τοκετό.
Ωστόσο, την πατρότητα αποκλείεται να προσβάλουν:
Ο σύζυγος της μητέρας, αν αυτός αναγνώρισε ότι το τέκνο είναι δικό του πριν γίνει αμετάκλητη η απόφαση για την προσβολή.
Οποιοσδήποτε από τους δικαιούχους που αναφέρονται ανωτέρω, αν ο σύζυγος συγκατατέθηκε στην υποβολή της συζύγου του σε τεχνητή γονιμοποίηση.
Λεκτέον είναι, ότι η προσβολή της πατρότητας αποκλείεται μετά τον θάνατο του τέκνου, εκτός αν ήδη είχε ασκηθεί σχετική αγωγή (ΑΚ 1471 παρ. 1).
Γ. Ο θεσμός του ειδικού επιτρόπου στην αγωγή προσβολής πατρότητας
Οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι, το τέκνο, λόγω της ανηλικότητάς του, δεν δύναται να παραστεί στο δικαστήριο, ούτε ως ενάγων, ούτε ως εναγόμενος, παρά μόνο μετά του νομίμου εκπροσώπου του. Εξαιτίας του ιδιαίτερου χαρακτήρα της αγωγής, υπάρχει περίπτωση ο ενάγων και ο εναγόμενος να είναι στην ουσία το ίδιο πρόσωπο, δημιουργώντας κατ΄ αυτό τον τρόπο αδυναμία αποτελεσματικής εκπροσώπησης του ανηλίκου τέκνου, καθώς δημιουργούνται αντικρουόμενα συμφέροντα.
Για τον λόγο αυτό έχει προβλεφθεί ο θεσμός του ειδικού επιτρόπου (άρθρο 1517 ΑΚ), ο οποίος αναλαμβάνει την εκπροσώπηση του ανηλίκου τέκνου στη σχετική δίκη (άρθρο 1592 ΑΚ), κατόπιν αίτησης του ενδιαφερομένου προσώπου και έκδοσης σχετικής απόφασης από το αρμόδιο δικαστήριο, σύμφωνα με το άρθρο 796 ΚΠολΔ.
Ο ειδικός επίτροπος καθίσταται έτσι διάδικος στη δίκη, εκπροσωπώντας το ανήλικο και προασπίζοντας τα συμφέροντά του, κατά τρόπο που να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα της διαδικασίας.
Δ. Έννομες συνέπειες της αγωγής - Αναγνώριση πατρότητας
Ως προς τις έννομες συνέπειες της προσβολής της πατρότητας, πρέπει να διακρίνουμε τις εξής περιπτώσεις ανάλογα με το εάν ασκείται από τον σύζυγο και τεκμαιρόμενο πατέρα ή τον βιολογικό πατέρα, και, συγκεκριμένα:
Εάν η αγωγή ασκηθεί από τον σύζυγο - τεκμαιρόμενο πατέρα και γίνει δεκτή, το τέκνο χάνει την ιδιότητα τέκνου γεννημένο σε γάμο, αναδρομικά από τη γέννησή του, μόλις γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή της πατρότητας (ΑΚ 1472 παρ. 1) και, ως εκ τούτου για την αναγνώριση της πατρότητας θα πρέπει να ακολουθήσει έτερη δικαστική διαδικασία για τον συγκεκριμένο σκοπό.
Ενώ εάν η αγωγή ασκηθεί από τον βιολογικό πατέρα, δηλαδή τον άνδρα με τον οποίο είχε σαρκική συνάφεια η μητέρα, και γίνει δεκτή, αυτή ισοδυναμεί αναδρομικά από την γέννησή του με δικαστική αναγνώριση του τέκνου από τον τον βιολογικό πατέρα του (ΑΚ 1472 παρ. 2).
Σημειωτέον ότι σε περίπτωση αναδρομικής δικαστικής αναγνώρισης πατρότητας, δημιουργείται αυτοδικαίως ένας νέος νομικός δεσμό βιολογικού πατέρα και τέκνου, κάτι το οποίο μεταβάλλει τη νομική πραγματικότητα στις μεταξύ τους σχέσεις. Συγκεκριμένα, έχει ως αποτέλεσμα την γέννηση νέων αξιώσεων του τέκνου αναδρομικά από την γέννησή του, ήτοι το δικαίωμα διατροφής του από τον βιολογικό πατέρα του, αλλά και το κληρονομικό του δικαίωμα στην περιουσία του.
E. Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, έχοντας εξετάσει το νομικό πλαίσιο, τις προϋποθέσεις άσκησης της αγωγής, καθώς και τα έννομα αποτελέσματα που επέρχονται αφότου αυτή γίνει δεκτή και τελεσιδικήσει της, καταλαβαίνουμε ότι η αγωγή προσβολής της πατρότητας τέκνου αποτελεί μια πολύπλοκη και απαιτητική διαδικασία.
Η επιτυχής ευδοκίμησή της απαιτεί απόδειξη και πιστή τήρηση των νομοθετικών διατάξεων, με απώτερο στόχο πάντα την αποκατάσταση της αλήθειας και την εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου - αρχή που χαρακτηρίζει εν γένει το Οικογενειακό Δίκαιο.
+30 2106747917
Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου είναι καθαρά ενημερωτικό και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Αν χρειάζεστε εξατομικευμένη νομική καθοδήγηση, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας.
