Εμπορικά Σήματα και Συνωνυμία: Πότε Υπάρχει Κίνδυνος Σύγχυσης;
- Φιλίππα Χρυσομαλλίδη
- 17 Μαρ
- διαβάστηκε 4 λεπτά
Στο δίκαιο των εμπορικών σημάτων, η συνωνυμία ενός φυσικού προσώπου με προγενέστερο κατοχυρωμένο σήμα μπορεί να δημιουργήσει νομικές συγκρούσεις, θέτοντας το ερώτημα: πού τελειώνει το ατομικό δικαίωμα χρήσης του ονόματος και πού αρχίζει η αποκλειστικότητα του δικαιούχου ενός σήματος;
Ατομικό Δικαίωμα στο Όνομα VS. Μονοπώλιο Εμπορικού Σήματος
Η συνωνυμία μεταξύ φυσικών προσώπων και προγενέστερων καταχωρισμένων εμπορικών σημάτων μπορεί να δημιουργήσει νομικές συγκρούσεις, ιδίως όταν η χρήση του ονόματος στις εμπορικές συναλλαγές έρχεται σε αντιπαράθεση με τα αποκλειστικά δικαιώματα του σηματούχου. Στον πυρήνα της προβληματικής αυτής βρίσκεται η σύγκρουση μεταξύ:
Του ατομικού δικαιώματος επί του ονόματος και
Του μονοπωλιακού χαρακτήρα που αποκτά το εμπορικό σήμα διά της κατοχύρωσης.
Η θεμελιώδης αρχή που διέπει το δίκαιο των σημάτων είναι η λειτουργία τους ως διακριτικών σημείων εμπορικής προέλευσης προϊόντων και υπηρεσιών. Τι συμβαίνει, όμως, όταν το ίδιο όνομα αποτελεί ταυτόχρονα και στοιχείο της προσωπικότητας ενός φυσικού προσώπου;
Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη. Εξαρτάται από ένα σύνολο νομικών και πραγματικών παραμέτρων, οι οποίες αξιολογούνται κατά περίπτωση.
Νομοθετικό Πλαίσιο και Η Θεσμοθετημένη Εξαίρεση
Σύμφωνα με την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η ύπαρξη προγενέστερου σήματος δεν παρέχει απόλυτη και ανεξέλεγκτη εξουσία στον δικαιούχο του να απαγορεύσει κάθε χρήση του ίδιου ονόματος από τρίτους.
Για την ακρίβεια οι νομοθετικές διατάξεις στην Ελλάδα και την ΕΕ, έχουν ως εξής:
🔹 Νόμος 4679/2020 (Άρθρο 11, §1α)📜 «Το δικαίωμα που παρέχει το σήμα δεν επιτρέπει στον δικαιούχο του να απαγορεύει στους τρίτους να χρησιμοποιούν στις εμπορικές συναλλαγές: α) το επώνυμο ή τη διεύθυνση τρίτου προσώπου, όταν το τρίτο πρόσωπο είναι φυσικό πρόσωπο…»
🔹 Κανονισμός ΕΕ 2017/1001 (Άρθρο 14)📜 «Το σήμα της ΕΕ δεν παρέχει στο δικαιούχο το δικαίωμα να απαγορεύει σε τρίτο να χρησιμοποιεί στις εμπορικές συναλλαγές: α) το όνομα ή τη διεύθυνσή του, όταν ο τρίτος είναι φυσικό πρόσωπο…»
Η εξαίρεση αυτή έχει αναγκαστικό χαρακτήρα (jus cogens) και αποτελεί περιορισμό του αποκλειστικού δικαιώματος που απονέμει η καταχώριση ενός σήματος.
Ωστόσο, πρέπει να καταστεί σαφές ότι η δυνατότητα χρήσης ενός ονόματος δεν συνεπάγεται και δικαίωμα κατοχύρωσής του ως εμπορικού σήματος. Και εδώ ακριβώς προκύπτει το πραγματικό νομικό ζήτημα.
Η Οριακή Γραμμή: Ελεύθερη Χρήση vs. Κατοχύρωση
Τι επιτρέπεται;
Η χρήση του ονόματος ή επωνύμου σε εμπορικές συναλλαγές, εφόσον δεν προκαλεί σύγχυση ή δεν εκμεταλλεύεται τη φήμη προγενέστερου σήματος.
Τι απαγορεύεται;
Η καταχώριση ως εμπορικού σήματος, εάν διαπιστωθεί κίνδυνος σύγχυσης με ήδη κατοχυρωμένο σήμα.
📢 Κρίσιμο σημείο: Η αξιολόγηση του κινδύνου σύγχυσης δεν είναι απόλυτη, αλλά σχετική. Λαμβάνονται υπόψη κριτήρια όπως:
Οπτική ομοιότητα (μορφολογική σύγκριση των σημείων)
Ηχητική ομοιότητα (τρόπος προφοράς)
Εννοιολογική ομοιότητα (αν υπάρχει κοινή σημασία)
Ο βαθμός διακριτικής δύναμης του προγενέστερου σήματος
Η εμπορική φήμη και αναγνωρισιμότητα του σήματος
Νομολογιακά Παραδείγματα "Εμπορικά Σήματα και Συνωνυμία"
Στην ευρωπαϊκή νομολογία, υπάρχουν περιπτώσεις όπου κρίθηκε ότι η συνύπαρξη δύο όμοιων ονοματεπωνύμων ως εμπορικών σημάτων είναι εφικτή και άλλες όπου απορρίφθηκε λόγω κινδύνου σύγχυσης.
🔹 Σήματα που κρίθηκε ότι μπορούν να συνυπάρχουν:
Προγενέστερο Σήμα | Μεταγενέστερο Σήμα (Κατοχυρώθηκε) |
CHIARA | CHIARA FERRAGNI |
JAUME SERRA | JAUME CODORNÍU |
MISS ROSSI | SISSI ROSSI |
🔹 Σήματα που δεν μπόρεσαν να συνυπάρξουν:
Προγενέστερο Σήμα | Μεταγενέστερο Σήμα (Απορρίφθηκε) |
AMANDA | AMANDA SMITH |
ANTONIO FUSCO | |
MARSHALL | THOMAS MARSHALL |
ELISE | ELIZA |
Το Ζήτημα των Domain Names: Ειδικό Καθεστώς
Τα domain names δεν υπόκεινται στους ίδιους περιορισμούς με τα εμπορικά σήματα. Επιλέγονται ελεύθερα και δεν απολαμβάνουν αυξημένη νομική προστασία έναντι προγενέστερων σημάτων. Ωστόσο, σε περιπτώσεις κακόπιστης καταχώρισης (cybersquatting) ή παραπλάνησης των καταναλωτών, μπορεί να ενεργοποιηθεί η διαδικασία επίλυσης διαφορών μέσω UDRP (Uniform Domain Name Dispute Resolution Policy).
Τελικές Σκέψεις
Το ερώτημα παραμένει: Αν κάποιος θέλει να κατοχυρώσει το όνομά του ως σήμα, μπορεί να το κάνει χωρίς εμπόδια;
👉 Μήπως η ύπαρξη προγενέστερου σήματος με το ίδιο όνομα σημαίνει αυτόματη απόρριψη;
👉 Ή μήπως υπάρχουν στρατηγικές νομικής προσέγγισης που επιτρέπουν τη συνύπαρξη;
Η απάντηση, όπως πάντα σχεδόν σε κάθε κλάδο δικαίου, δεν είναι απόλυτη.
🔹Κάθε υπόθεση είναι μοναδική.
🔹Κάθε εμπορικό σήμα έχει τη δική του ιστορία.
🔹Και κάθε νομική στρατηγική πρέπει να διαμορφώνεται ad hoc.
Είτε θέλεις να κατοχυρώσεις το όνομά σου ως εμπορικό σήμα, είτε χρησιμοποιείς το όνομά σου σε εμπορικές συναλλαγές και αναρωτιέσαι αν έχεις νομική κάλυψη, είτε αντιμετωπίζεις προβλήματα σύγχυσης, ανακοπής ή παραβίασης εμπορικού σήματος, η απόφαση που θα πάρεις μπορεί να έχει καθοριστικές συνέπειες για την επιχειρηματική σου πορεία.
⚖ Η νομική στρατηγική κάνει τη διαφορά. Δεν υπάρχουν έτοιμες συνταγές ή αυτόματες απαντήσεις.
🔹Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το όνομά σου στην αγορά, αλλά μέχρι πού φτάνουν τα όριά σου;
🔹Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να χάσεις τη δυνατότητα κατοχύρωσης του εμπορικού σου σήματος;
🔹Μήπως το domain name που επέλεξες παραβιάζει προγενέστερο σήμα και σε εκθέτει σε νομικούς κινδύνους;
Αντιμετωπίζεις τέτοια ερωτήματα; Μην προχωρήσεις χωρίς εξειδικευμένη νομική καθοδήγηση.
📞 Ζήτησε επαγγελματική συμβουλή πριν κάνεις οποιαδήποτε κίνηση.
🚀 Η διαφορά μεταξύ επιτυχίας και νομικού αδιεξόδου κρίνεται στις λεπτομέρειες.
Φιλίππα Θ. Χρυσομαλλίδη
Δικηγόρος | Εμπορικά Σήματα | Βιομηχανική Ιδιοκτησία | Αστικό Δίκαιο
📞+30 2106747917 |📱+30 6945680281
🔗 LinkedIn | 📸 Instagram
💡 Το περιεχόμενο αυτού του άρθρου είναι καθαρά ενημερωτικό και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Αν χρειάζεστε εξατομικευμένη νομική καθοδήγηση, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μου.
